Prijedlog Zakona o zašiti ustavnog uređenja, kojim vlast u Republici Srpskoj želi uspostaviti paraobavještajne službe sa ciljem zastrašivanja, predstavlja zvanični prelazak ovog entiteta u otvoreni oblik diktature u kojoj se legalizuje progon političkih neistomišljenika, navodi se u saopćenju Transparency Internationala u Bosni i Hercegovini.
“Zakon, koji se ironično bavi zaštitom ustavnog uređenja, sadrži brojne odredbe koje su upitne u pogledu ustavnosti, kao što je osnivanje posebne „Službe za zaštitu ustavnog uređenja“ pod direktnom kontrolom Predsjednika, koja ima širok spektar nadležnosti, kao što su “istraživanje, prikupljanje, obradu i analiziranje obavještajnih podataka i saznanja od značaja za bezbjednost Republike Srpske”.
Progon pojedinaca
Ovo ostavlja prostor za proizvoljan progon pojedinaca za koje se smatra da mogu biti prijetnja vladajućem sistemu u RS.
Osim toga, pomenutom službom rukovodio bi direktor kog imenuje sam predsjednik Republike Srpske, što zapravo pokazuje da se zakon donosi isključivo radi očuvanja režima Milorada Dodika, pod krinkom zaštite ustavnog uređenja, što je odlika vojne hunte, a ne demokratskog režima.
Zakon predviđa osnivanje i Specijalnog tužilaštva Republike Srpske za zaštitu ustavnog uređenja Republike Srpske nadležnog za procesuiranje čitavog niza krivičnih dijela koja su već definisana Krivičnim zakonikom RS, dok bi tužioce imenovala Narodna skupština RS. Osim preklapanja nadležnosti i pravne nesigurnosti, ovo se kosi sa važećim zakonskim okvirom koji uređuje način imenovanja nosilaca pravosudnih funkcija i kreira se paralelni pravosudni sistem otvoren za direktni politički uticaj i stranačku kontrolu nad procesuiranjem ovih krivičnih djela
Vladajuća koalicija, rukovođena političkim ciljevima Milorada Dodika, je u martu već pokušala da donese ovaj Zakon, koji je izglasan u Narodnoj skupštini Republike Srpske, ali je Ustavni sud RS odlučio da zakon ne predviđa proporcionalnu zastupljenost svih konstitutivnih naroda zbog čega ga je vraćen na doradu.
TI BiH podsjeća da je aktuelna vlast u Republici Srpskoj donijela niz zakona koji suzbijaju slobode medija, izražavanja, udruživanja i javnog okupljanja, sve sa ciljem gušenja kritike i neistomišljenika, kao i onih koji ukazuju na zloupotrebe i potencijalne slučajeve korupcije.
Ovim je demonstrirana, a najnovijim prijedlogom Zakona o zašiti ustavnog uređenja RS potvrđena nedvosmislena namjera režima u RS da koristi sva sredstva, makar bila i neustavna, da uspostavi potpunu kontrolu nad svim institucijama i segmentima društva i osigura apsolutnu moć režima.
Atmosfera linča
TI BiH posebno ističe da u Republici Srpskoj već odavno vlada atmosfera linča, progona opozicije, nezavisnih medija i civilnog društva, praćeno direktnim pozivima na nasilje, te instrumentalizacija pravosuđa za obračun sa opozicijom, čime je svakako stvoren ambijent nesigurnosti za neistomišljenike i one koji upućuju kritike na račun javne vlasti.
Transparency International u BiH stoga poziva da se pod hitno odustane od usvajanja ovog i sličnih zakonskih rješenja, te da se osigura temeljna zaštita osnovnih prava svih građana”, navodi se u saopćenju.
