Skandal “Signalgate” samo je potvrdio ono što su Evropljani već znali – administracija Donalda Trumpa gaji duboko nepoštovanje prema Evropi, a transatlantski odnosi prolaze kroz strukturnu krizu.
Dok naši lideri javno umanjuju značaj ovog raskola, malo ko od njih privatno djeluje zaista uvjereno u suprotno.
I dalje postoji nada da Evropa može spriječiti najekstremnije posljedice ovog pogoršanja odnosa – bilo da se radi o potencijalnoj invaziji Grenlanda, povlačenju američkih snaga iz država članica NATO-a ili potpunom trgovinskom ratu.
Trenutno, evropski lideri najviše su fokusirani na to da, ako (ili kada) SAD napusti Ukrajinu, Evropa bude sposobna osigurati slobodnu, nezavisnu i demokratsku Ukrajinu.
No, ne bi trebalo gajiti iluzije da će se to moći postići u saradnji s Vašingtonom ili čak uz njegovu prešutnu saglasnost, piše Guardian.
Šokantna, ali očekivana otkrića
“Signalgate” je bio istovremeno i očekivan i šokantan.
Očekivan, jer animozitet američkih zvaničnika prema Evropi, otkriven u njihovim navodno privatnim razgovorima, ne odstupa mnogo od onoga što su već javno iznosili.
Na primjer, JD Vance na Minhenske konferenciji o sigurnosti u februaru, specijalni izaslanik Steve Witkoff u intervjuu za Tuckera Carlsona, ili sam Trump u svojim neprekidnim izjavama i objavama na društvenim mrežama.
Postoji nevjerovatna dosljednost između privatnih i javnih stavova – Washington Evropu smatra zastarjelom, arogantnom i parazitskom.
Šokantno je, međutim, to što SAD ne samo da Evropu vidi kao propalu, već izgleda i aktivno radi na njenoj destabilizaciji.
Bez obzira na stavove o prijetnji Huta u Crvenom moru, američka politika tvrdi da je napad na ovu proiransku miliciju u interesu njihove nacionalne sigurnosti.
Međutim, kako su Vance i Pete Hegseth jasno naznačili u svojim porukama, činjenica da bi takav napad koristio i Evropi za njih je dovoljan razlog da ga preispitaju.
Drugim riječima, pomoć Evropi smatra se toliko negativnom da može nadjačati čak i američke vlastite sigurnosne interese.
Ova vrsta iracionalnog prezira prema Evropi zapanjujuća je.
Tri ključne posljedice za Evropu
Trgovina
Trumpova administracija sprema se da pokrene trgovinski rat protiv zemalja za koje vjeruje da “oštećuju” američku ekonomiju. Evropska unija neće biti pošteđena, bez obzira na historijske odnose i savezništva. Međutim, trgovinska politika je u nadležnosti EU, koja zbog svoje ekonomske snage može odgovoriti na američke pritiske. Iako će trgovinski sukob donijeti štetu, ta šteta biće obostrana. Ako Evropljani ostanu jedinstveni, kao što su to učinili u regulaciji tehnologije, SAD neće moći nastaviti s predatorskim ponašanjem. Na kraju će biti prisiljeni pregovarati.
Grenland
SAD neće odustati od svojih pretenzija na Grenland. Trump je više puta izjavio da će ta teritorija biti njegova. Vanceova provokativna posjeta Arktiku, uz kritike Danskoj da “nije dobro upravljala sigurnošću Grenlanda”, pokazuje da će američki pritisci samo jačati.
Ipak, evropski otpor već daje rezultate. Nakon vala kritika, posjeta je brzo izmijenjena – iz programa je izbačen glavni grad Nuuk, a ostala je samo “posjeta trupama” na izolovanoj američkoj vojnoj bazi na sjeveru. Danska premijerka Mette Frederiksen, iako isprva suzdržana, sada sve glasnije osuđuje američke pritiske, nazvavši ih prošle sedmice “neprihvatljivim”.
Evropski lideri sada moraju stati uz Dansku. Što Evropa bude djelovala slabije, američki pritisci će biti jači.
Ukrajina
Najvažnije pitanje je, naravno, Ukrajina. Lideri poput Emmanuela Macrona i Keira Starmera, uz podršku ukrajinskog predsjednika Volodimira Zelenskog, sve više rade na planovima za jačanje pomoći Kijevu. No, sve je jasnije da će to morati činiti ne samo bez podrške SAD-a, već potencijalno i uprkos njihovom protivljenju.
Na vojnu pomoć SAD ne može se osloniti.
Kako evropske sile budu pojačavale ekonomsku i vojnu podršku Ukrajini, uključujući slanje “snaga za obuku i podršku”, morat će prihvatiti činjenicu da neće biti američkog osigurača u slučaju eskalacije.
Evropa bi trebala nastaviti pregovore s Vašingtonom o razmjeni obavještajnih podataka i logističkoj podršci, ali ako SAD nastavi da izbjegava angažman, Evropa mora pronaći način da djeluje bez njih.
Što se sankcija Rusiji tiče, Evropa će vjerovatno morati djelovati čak i protiv volje SAD.
Putinova strategija je jasna: postaviti prekid vatre kao uvjet za ukidanje zapadnih sankcija. Vrlo je vjerovatno da će SAD popustiti pred ovim zahtjevom i početi pritiskati Evropu da učini isto.
Evropljani će tada biti predstavljeni kao prepreka miru.
Za sada, evropske vlade ostaju odlučne.
EU je nedavno odbacila ruske zahtjeve za ukidanjem finansijskih sankcija u sektoru poljoprivrede kao preduvjet za prekid vatre u Crnom moru. Evropa mora biti spremna da se odupre američkim pritiscima u ovom pogledu.
Samostalan put Evrope
Odupiranje američkim pritiscima – bilo da se radi o Ukrajini, Grenlandu ili trgovini – nije samo dobra politika, već se i politički isplati.
Popularnost lidera koji se odlučno suprotstavljaju Trumpu, od Zelenskog i kanadskog premijera Marka Carneya do meksičke predsjednice Claudije Sheinbaum, kao i Macrona i Starmera u Evropi, raste.
Američka administracija nastavit će da gaji prezir prema Evropi.
Evropljani, s druge strane, treba da odgovore čvrsto, hrabro i diplomatski – i jednostavno krenu svojim putem.
